Aplikacja mObywatel od 14 lipca 2023 r. oficjalnie stała się dokumentem tożsamości i co do zasady można się nią posługiwać zamiast dowodu. To kolejny pakiet zmian służący przyspieszeniu informatyzacji, również systemu ochrony zdrowia. Pamiętajmy jednak, że nie jest to cyfrowa wersja dowodu osobistego. Dokumenty różnią się serią, numerem, datą wydania i ważności, a dodatkowo mDowód jest ważny wyłącznie na terytorium RP.

Pacjenci będą mogli korzystać z aplikacji podczas rejestracji w placówkach medycznych. Nie trzeba będzie zatem nosić ze sobą dowodu osobistego w tradycyjnej formie – wystarczy wylegitymować się mDowodem z aplikacji w telefonie komórkowym. Dodatkowo, korzystając z aplikacji mObywatel, można zrealizować eReceptę bez podawania numeru PESEL w aptece, w tym również recepty własnych dzieci oraz innych osób, od których posiadamy pełnomocnictwa. Po kliknięciu w receptę aplikacja wyświetli jej szczegółowe dane, w tym status i informacje o lekach.

Celem ustawy o aplikacji mObywatel jest kompleksowe uregulowanie kwestii związanych z jej funkcjonowaniem, w tym warunków udostępniania oraz świadczenia usług w ramach aplikacji. Korzystanie z aplikacji jest dobrowolne i bezpłatne. Podstawowym, obsługiwanym przy użyciu aplikacji, będzie „dokument mObywatel” – wydawany użytkownikowi aplikacji automatycznie na pięć lat. Dokument ten zawiera dane pobrane z Rejestru Dowodów Osobistych i z rejestru PESEL, co umożliwi jednoznaczne potwierdzenie tożsamości osoby. Przepisy ustawy o aplikacji mObywatel wskazują wprost, że jeżeli z odrębnego przepisu prawa wynika obowiązek stwierdzenia tożsamości lub obywatelstwa polskiego na podstawie dokumentu tożsamości, w szczególności na podstawie dowodu osobistego, to obowiązek ten powinien być uznany za spełniony także w przypadku stwierdzenia tożsamości lub obywatelstwa polskiego na podstawie dokumentu mObywatel.

mObywatel po raz pierwszy pojawił się w 2017 r. jako projekt pod nazwą mTożsamość i przez sześć kolejnych lat zyskał wiele nowych funkcji, a liczba użytkowników tej aplikacji stale rośnie. Zgodnie z przepisami dotyczącymi ochrony danych osobowych niezbędne jest dbanie o weryfikację tożsamości i uprawnień pacjentów, którzy zwracają się do placówek medycznych o wydanie dokumentów lub informacji. W jaki zatem sposób pracownicy placówek medycznych mogą zweryfikować autentyczność aplikacji mObywatel?

W pierwszej kolejności aplikację można sprawdzić wizualnie – czy na ekranie telefonu znajduje się data ostatniego pobrania danych aplikacji mObywatel, czy jest hologram, godło Polski, które zmienia kolor przy przechyleniu ekranu oraz czy status dokumentu jest ważny i ma aktualną datę i godzinę. Z pomocą przyjdzie również sama aplikacja mObywatel, ponieważ jej użytkownicy mają możliwość wzajemnego sprawdzania ważności dokumentu z wykorzystaniem tzw. kodów QR.

Trudno jednak wyobrazić sobie, że pracownik przychodni korzysta z prywatnej aplikacji, żeby sprawdzić tożsamość pacjenta. W odpowiedzi m.in. na takie potrzeby powstał mWeryfikator – narzędzie, które pozwala na szybką, skuteczną oraz bezpieczną weryfikację tych, którzy legitymują się za pomocą aplikacji mObywatel. Narzędzie mWeryfikator niezawodnie sprawdzi, czy informacje wyświetlane na ekranie pochodzą faktycznie z rejestrów państwowych. Jak działa mWeryfikator? Pacjent zamierza odebrać dokumentację medyczną i legitymuje się aplikacją mObywatel, żeby potwierdzić swoje dane. Załóżmy, że pracownik placówki medycznej nie ma czasu albo nie pamięta, co powinien sprawdzać wizualnie, więc bez odpowiednich narzędzi nie jest w stanie zweryfikować, czy e-dokument jest autentyczny. Posiadając na służbowym telefonie mWeryfikator, pracownik może zeskanować kod QR wygenerowany w aplikacji mObywatel przez osobę weryfikowaną i w taki szybki sposób potwierdzić jej tożsamość.

Planowane są dalsze zmiany w aplikacji mObywatel. Poparciem Naczelnej Rady Lekarskiej cieszy się rozwiązanie, aby dokument potwierdzający prawo do wykonywania zawodu lekarza i lekarza dentysty mógł być także udostępniany w postaci dokumentu mobilnego w aplikacji mObywatel. Niewątpliwie możliwość wykazania uprawnień zawodowych za pomocą dokumentu udostępnionego w aplikacji mObywatel będzie ułatwieniem dla wielu lekarzy i lekarzy dentystów.

Ewa Urbanowicz
radca prawny