W dniu 15 lutego weszły w życie przepisy nowelizacji ustawy z 13 maja 2016 r. o przeciwdziałaniu zagrożeniom przestępczością na tle seksualnym. W przepisach tych określono ważne obowiązki m.in. dla podmiotów wykonujących działalność leczniczą, w tym również prowadzących indywidualne praktyki lekarskie. W celu zapewnienia bezpiecznych relacji między małoletnim a personelem placówki nałożono na pracodawców obowiązek sprawdzenia, czy kandydat do pracy nie figuruje w Rejestrze Sprawców Przestępstw na Tle Seksualnym. Pracodawca uzyskuje zaświadczenie nieodpłatnie i jest zobowiązany do wykorzystywania tych danych tylko w procesie rekrutacji. Co istotne, fakt pozyskania tych informacji musi zostać utrwalony w formie wydruku i załączony do akt osobowych pracownika albo do dokumentacji dotyczącej osoby dopuszczonej do działalności związanej z leczeniem małoletnich czy z udzielaniem im porad psychologicznych. Brak takiej informacji i niezamieszczenie jej w dokumentacji stanowi wykroczenie i podlega karze aresztu, ograniczenia wolności albo grzywny.

Osoba ubiegająca się o stanowisko związane z leczeniem małoletnich lub z udzielaniem im porad psychologicznych została zobowiązana do przedstawienia informacji z Krajowego Rejestru Karnego, czy nie była karana za przestępstwa seksualne lub za odpowiadające im zabronione czyny określone w kodeksie karnym. Co więcej, lekarz narodowości innej niż polska został zobowiązany do dostarczenia pracodawcy informacji z rejestru karnego swojego państwa, uzyskiwanej do celów działalności zawodowej lub wolontariackiej, związanej z kontaktami z małoletnimi. Kandydat do pracy powinien również złożyć pracodawcy oświadczenie o państwie lub państwach innych niż Polska, w których zamieszkiwał przez ostatnie 20 lat, oraz dostarczyć pracodawcy informację z rejestrów karnych tych państw. W przypadku gdy dane państwo nie ma takiego rejestru, wystarczy oświadczenie kandydata o niekaralności, złożone pod rygorem odpowiedzialności karnej za fałszywe oświadczenie.

Kolejnym aspektem nowelizacji istotnym z punktu widzenia pomiotów leczniczych jest obowiązek wprowadzenia i utrzymywania tzw. standardów ochrony małoletnich. Obowiązek ten należy zrealizować w terminie sześciu miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy, czyli do 15 sierpnia 2024 r., po tym terminie nowe przepisy będą już w pełni egzekwowane przez organy kontrolne. Intencją prawodawcy było opracowanie i wprowadzenie procedur ochrony małoletnich przed przestępczością na tle seksualnym. Ale uwaga! Standardy ochrony małoletnich nie będą mogły się opierać na jednym uniwersalnym wzorze. Podmioty lecznicze będą musiały przygotować procedury dostosowane do charakteru i rodzaju placówki lub działalności. Znowelizowane przepisy wskazują niezbędne zasady, które powinny zostać określone w standardach ochrony małoletnich. Podmiot medyczny będzie zobligowany m.in. do: ustanowienia procedur interwencyjnych, zasad zapewniających bezpieczne relacje między małoletnim a personelem, upoważnienia konkretnych osób do składania zawiadomień o popełnieniu przestępstwa przeciwko małoletniemu, zawiadamiania sądów opiekuńczych czy wszczynania procedury „Niebieskiej Karty”, sposobu dokumentowania i zasad przechowywania ujawnionych lub zgłoszonych incydentów zagrażających dobru małoletniego.

Co istotne, personel podmiotu medycznego będzie musiał być przeszkolony, jak wdrożyć, stosować i zbierać dokumentację potwierdzającą krzywdzenie małoletniego oraz jak realizować zasady ustalania planu wsparcia małoletniego. Organy zarządzające placówkami medycznymi zobowiązano, co najmniej raz na dwa lata, do dokonywania oceny standardów w celu ich dostosowania do aktualnych potrzeb oraz obowiązujących przepisach. Zarządzający podmiotami leczniczymi będą musieli zwrócić uwagę na to, aby stworzone procedury nie tylko spełniały wymogi ustawowe, lecz także realnie odpowiadały potrzebom placówki, były łatwe do stosowania oraz zrozumiałe dla małoletnich.

Ewa Urbanowicz
Radca prawny