Czy pracodawca może zobowiązać lekarzy rezydentów do świadczenia usług medycznych na Szpitalnym Oddziale Ratunkowym, jeżeli ich program specjalizacji nie przewiduje takiego obowiązku?

Obowiązkiem podmiotu organizującego szkolenie specjalizacyjne jest umożliwienie jego realizacji zgodnie z programem specjalizacji. A zatem nie może on polecać lekarzowi rezydentowi pracy, która nie jest przewidziana w programie specjalizacji, a tym bardziej takiej pracy, która uniemożliwiałaby realizację przedmiotowego programu. Biorąc pod uwagę powyższe, działanie pracodawcy należy uznać za niezgodne z obowiązującym porządkiem prawnym.
Przypominamy, że rezydentura i warunki jej odbywania zostały określone przede wszystkim w ustawie o zawodach lekarza i lekarza dentysty (dalej jako u.z.l.). Zgodnie z art. 16h ust. 1 tego uregulowania, lekarz odbywa szkolenie specjalizacyjne na podstawie umowy o pracę zawartej z podmiotem prowadzącym szkolenie specjalizacyjne na czas określony w programie specjalizacji w ramach rezydentury.
Zważywszy na fakt, iż lekarz rezydent odbywa szkolenie specjalizacyjne na podstawie umowy o pracę zawartej z podmiotem prowadzącym szkolenie, warto również odwołać się do przepisów kodeksu pracy (dalej jako k.p.). Na podstawie art. 16f ust. 1 i ust. 3 pkt 2 lit. h u.z.l., lekarz odbywa szkolenie specjalizacyjne na podstawie programu specjalizacji, który określa formy i metody pogłębiania i uzupełniania wiedzy teoretycznej oraz nabywania i doskonalenia umiejętności praktycznych, w szczególności poprzez pełnienie dyżurów medycznych określonych w programie danej specjalizacji. Co również istotne, obowiązkiem podmiotu organizującego szkolenie specjalizacyjne jest umożliwienie jego realizacji zgodnie z programem specjalizacji.
A więc, podmiot organizujący szkolenie nie może polecać lekarzowi rezydentowi pracy, która nie jest przewidziana w programie specjalizacji, a tym bardziej takiej pracy, która uniemożliwiałaby realizację tego programu. Tego typu działanie należałoby uznać za niezgodne z obowiązującym porządkiem prawnym.
W tym miejscu wartym wskazania wydaje się być komunikat z dnia 13 lipca 2015 r. w sprawie pełnienia dyżurów medycznych przez lekarzy odbywających szkolenie specjalizacyjne zamieszczony na stronie Ministerstwa Zdrowia.
„Należy zauważyć, że do prowadzenia szkolenia specjalizacyjnego zgodnie z programem i planem jego odbywania, każda jednostka szkoląca zobowiązuje się w umowie zawieranej z ministrem zdrowia na refundowanie kosztów zatrudnienia rezydentów. Stosowanie przez jednostkę zasad organizacji pracy, które uniemożliwiają lekarzowi rezydentowi realizację szkolenia specjalizacyjnego, do którego zalicza się również realizację dyżurów medycznych w prawidłowy sposób, w tym m.in. zobowiązywanie rezydenta do pełnienia dyżurów w jednostkach niewymienionych w programie specjalizacji, np. w szpitalnym oddziale ratunkowym, jest zatem niezgodne z tą umową i wiąże się z koniecznością zwrotu środków finansowych przekazanych przez ministra zdrowia na jej realizację”.
Zdaniem ekspertów z Lex Secure, lekarz rezydent, którego program specjalizacji nie przewiduje pracy na Szpitalnym Oddziale Ratunkowym, powinien zasygnalizować niewłaściwe postępowanie dyrektorowi szpitala, kierownikowi specjalizacji lub lekarzowi kierującemu stażem kierunkowym. Jednocześnie warto podkreślić, iż organem weryfikującym odbycie szkolenia specjalizacyjnego zgodnie z programem specjalizacji jest m.in. wojewoda właściwy ze względu na obszar województwa, na terenie którego rezydent odbywa szkolenie specjalizacyjne. Wobec tego, w przypadku zobowiązania lekarza rezydenta do pracy na Szpitalnym Oddziale Ratunkowym, pomimo iż program jego specjalizacji tego nie przewiduje, będzie miał on również możliwość zgłoszenia sprawy do właściwego wojewody. Szpital uniemożliwiając realizację programu specjalizacji rezydentowi, narusza bowiem postanowienia umowy zawartej z Ministerstwem Zdrowia. Następstwem powyższego może być wystąpienie z roszczeniem względem szpitala o zwrot kosztów poniesionych przez ministerstwo.

Opracowano na podstawie opinii dostarczonej przez
Lex Secure 24h Opieka Prawna