Powstająca na naszych oczach sztuczna inteligencja (AI) jest bardzo potężna i zdaje się wręcz nie znać granic. Korzystamy z niej także w medycynie. Jednak ostateczna kontrola i odpowiedzialność za pacjenta należą nie do AI, lecz do nas – lekarzy. Dlatego podjąłem próbę ułożenia wstępnego Medycznego dekalogu AI, który może się stać dla nas szansą na gwarancję lepszego jutra w ochronie zdrowia, bezpieczeństwa naszych pacjentów, z lekarzami jako głównymi decydentami i AI pełniącą ważną rolę wspierającą.

Dekalog AI w medycynie:

1. Bądź „człowiekiem pierwszym” i „lekarzem drugim”. Priorytetem zawsze jest człowieczeństwo. Lekarz musi pamiętać o swoim powołaniu do niesienia pomocy ludziom, a nie tylko o technicznych aspektach medycyny.
2. Zawsze stawiaj empatię i zrozumienie Pacjenta na pierwszym miejscu wśród lekarskich cnót. Empatia i zrozumienie są fundamentami skutecznej opieki medycznej. AI nigdy nie zastąpi człowieka w okazywaniu tych ludzkich
3. Wola Pacjenta jest najważniejsza. Decyzje medyczne muszą być podejmowane z uwzględnieniem preferencji i interesów Pacjenta, a nie wyłącznie na podstawie algorytmów Pacjent ma prawo i może zażądać wykluczenia udziału AI na każdym etapie swojej diagnostyki i leczenia. AI może dostarczać i sugerować rekomendacje, ale ostateczna decyzja należy do lekarza.
4. Pamiętaj: Ty kontrolujesz Na początku, w trakcie i na końcu tej relacji. Lekarz musi mieć pełną kontrolę nad procesami wspomaganymi przez AI. Żadna technologia nie może działać autonomicznie bez nadzoru. AI może wspierać procesy decyzyjne, ale ostateczna ocena i intuicja lekarza są niezastąpione.
5. Wszystkie medyczne decyzje, w tym te wspierane przez AI, muszą być zgodne z najwyższymi standardami etycznymi i zatwierdzane przez Tu chyba niczego nie trzeba tłumaczyć.
6. Nie pozwalaj, by AI zdominowała i kontrolowała Ciebie w decyzjach dotyczących pacjentów. AI nie może przejąć pełnej kontroli nad decyzjami Lekarz musi być zawsze tym, który podejmuje ostateczne decyzje.
7. Masz wątpliwości co do decyzji AI? To znak, że należy zwołać konsylium lekarskie. W przypadku wątpliwości dotyczących decyzji AI należy zwołać konsylium lekarskie, aby przeanalizować sytuację wspólnie z innymi.
8. Decyzje medyczne zawsze muszą być zgodne z etyką medyczną i ostatecznie zatwierdzane przez wykwalifikowanych lekarzy.

9. W kwestii AI obowiązuje Cię zasada ograniczonego Systemy AI nawet te najbardziej przyjazne mogą zostać zhakowane, a wtedy AI poza ludzką kontrolą może oznaczać początek końca.
10. Współpraca z AI tylko na warunkach ustalonych przez NIL z pełnym szacunkiem dla technologii Traktuj AI jako przydatne narzędzie zaprogramowane po to, by pomóc w diagnostyce i leczeniu, ale nigdy jako nieomylnej wyroczni.

AI pomimo prób upodabniania się do nas i nadawania jej przez innych ludzi prawdziwie ludzkiego wyglądu, pomimo że świetnie nas naśladuje, to nie jest i nigdy nie będzie prawdziwym człowiekiem. AI jest doskonałym narzędziem programowalnym, a to oznacza, że możesz nie znać prawdziwych algorytmów i intencji tych, którzy je do niej wprowadzili w formie instrukcji. Dlatego w medycynie stosuj zasadę ograniczonego zaufania do AI i zawsze ostateczne decyzje dotyczące zdrowia i życia swoich pacjentów pozostaw sobie lub innym ludziom.

Dr n. med. Marek Derkacz, MBA
marekderkacz@interia.pl