Czy dieta ma wpływ na naszą psychikę? Okazuje się, że tak! W I Klinice Psychiatrii, Psychoterapii i Wczesnej Interwencji Uniwersytetu Medycznego w Lublinie prowadzone są badania dotyczące znaczenia czynników żywieniowych w depresji. Klinika czeka na chętnych do udziału w tym nowatorskim projekcie i zachęca lekarzy do informowania pacjentów o możliwości uczestnictwa w projekcie SANGUT (od Sanus gut – zdrowe jelita).

– Już Hipokrates twierdził, że „wszystkie choroby zaczynają się w jelitach”. Stale wzrasta liczba dowodów potwierdzających, jak ogromną rolę w naszym zdrowiu, także psychicznym, odgrywają jelita, których kondycja i właściwe funkcjonowanie zależą z kolei od tego, co i w jakich ilościach jemy – wyjaśnia Hanna Karakuła-Juchnowicz, kierownik I Kliniki Psychiatrii, Psychoterapii i Wczesnej Interwencji Katedry Psychiatrii Uniwersytetu Medycznego w Lublinie oraz konsultant wojewódzki w dziedzinie psychiatrii.

Ponad kilkadziesiąt lat temu odkryto, że jelita i centralny układ nerwowy oddziałują na siebie wzajemnie poprzez oś mózgowo-jelitową. Badania w tym zakresie przeżywają swoisty renesans i dowodzą, że ważnym ogniwem w tej dwukierunkowej komunikacji jest mikrobiota jelitowa, czyli ogół drobnoustrojów zasiedlających przewód pokarmowy. Fascynujące odkrycia ostatnich lat wskazują, jak wielki wpływ ma mikrobiota jelitowa nie tylko na stan jelit, układu odpornościowego, czy produkcję witamin, lecz także na nasze funkcjonowanie psychiczne, w tym na poziom stresu czy nastrój.

– Czynnikami, które w znaczącym stopniu mogą wpływać na nasze samopoczucie poprzez oddziaływanie na stan przewodu pokarmowego, są niepożądane reakcje na składniki pokarmowe np. gluten oraz zaburzenia składu i proporcji mikrobioty jelitowej, czyli tzw. dysbioza jelitowa – dodaje dietetyk Joanna Róg, doktorantka z I Kliniki Psychiatrii UM w Lublinie. – W badaniach, które prowadzimy w naszej klinice, chcemy ocenić, jak eliminacja glutenu z diety oraz suplementacja bakteriami probiotycznymi, wpłynie na stan psychiczny i somatyczny osób cierpiących na depresję – wyjaśnia.

Czy poprawa funkcjonowania przewodu pokarmowego może zmniejszyć nasilenie objawów depresji?

– Zdecydowanie tak. W naszym projekcie skupiamy się na modulowaniu składu mikrobioty jelitowej poprzez podawanie preparatów zawierających wyselekcjonowane szczepy bakterii probiotycznych, wpływających na stan psychiczny, czyli psychobiotyków i eliminowanie z diety produktów zawierających gluten – tłumaczy Hanna Karakuła-Juchnowicz. – Istnieje wiele kontrowersji wokół stosowania diety bezglutenowej. Trzeba podkreślić, iż badania ostatnich lat wskazują, że u osób predysponowanych, spożywanie żywności zawierającej gluten, w wyniku zwiększenia przepuszczalności połączeń bariery jelitowej, może zwiększać stan zapalny i wpływać na podtrzymanie lub pojawienie się objawów depresji. Z drugiej strony, doniesienia naukowe potwierdzają, że mikrobiota jelitowa osób z depresją różni się od mikrobioty osób zdrowych. Psychobiotyki, oprócz zdolności do syntezy neuroprzekaźników, pomagają także przywrócić prawidłowy skład drobnoustrojów przewodu pokarmowego oraz „uszczelnić” jelita. Dlatego w naszym projekcie połączyliśmy te dwa bardzo ważne czynniki dla przebiegu depresji.

Do projektu zapraszamy osoby cierpiące na depresję, ale także pacjentów, którzy nie mają rozpoznanej choroby, jednak czują, że utraciły „radość życia”. W trakcie
12 tygodni odbędą się 4 spotkania z zespołem prowadzącym badania – specjalistami różnych dziedzin (m.in. lekarz psychiatra, neurolog, dietetyk). Zadaniem pacjenta będzie, w zależności od tego, do którego ramienia badania zostanie losowo przydzielony, codzienne przyjmowanie otrzymanych podczas spotkania probiotyków oraz realizacja diety, której
założenia przedstawione zostaną na konsultacji.

– Pacjenci zostaną poddani kompleksowej ocenie stanu zdrowia przed rozpoczęciem oraz na zakończenie programu (pobrana zostanie krew, próbka kału, wykonamy pomiary antropometryczne (analizę składu ciała, uwzględniającą zawartość tkanki tłuszczowej i masy mięśniowej) oraz badanie elektroencefalograficzne (EEG), oceniające aktywność mózgu). Z każdym z uczestników z grupy na diecie eliminacyjnej szczegółowo omówimy jego jadłospis. Pacjent otrzyma też preparaty oraz wskazówki dotyczące czasu i sposobu ich przyjmowania – mówi Róg. – Warto podkreślić, że stosowanie się do zaproponowanych zaleceń może pomóc w zmniejszeniu nasilenia objawów depresji, lęku i poczucia stresu, a także przynieść korzyści metaboliczne, tj. poprawę parametrów gospodarki lipidowej oraz węglowodanowej. Dlatego uważamy, że udział w projekcie SANGUT daje szansę pacjentom cierpiącym na depresję na osiągnięcie stanu remisji, a także poprawę ich jakości życia.

Anna Augustowska

Zapraszamy do udziału w nowatorskim projekcie klinicznym osoby w wieku 18-60 lat cierpiące na depresję.

Uczestnictwo w projekcie związane jest z:

• Kontynuacją dotychczasowego leczenia farmakologicznego (jeżeli jest prowadzone)
• Wykonaniem zestawu badań (EEG, badania biochemiczne krwi)
• Ewentualnym zastosowaniem diety bezglutenowej i/lub preparatu probiotycznego celem poprawy stanu psychicznego.

Do udziału w projekcie można zgłaszać się online poprzez formularz na stronie informacyjnej badania www.depresja-jelita-dieta.umlub.edu.pl