Lekarze Majdanka

Niezwykłe spotkanie mieszkańcom Lublina przygotowało 12 września 2018 r. Państwowe Muzeum na Majdanku, które gościło Ewę Sztabę-Chmielarz, córkę profesora medycyny Romualda Sztaby – więźnia niemieckich obozów koncentracyjnych: Auschwitz, Majdanka, Gross-Rosen i Litomierzyc.

W czasie spotkania córka profesora, który po wojnie poświęcił się chirurgii i urologii dziecięcej (m.in. był pierwszym chirurgiem dziecięcym uhonorowanym Medalem im. Jana Kossakowskiego „SERERE NE DUBITES”), podzieliła się ze słuchaczami nie tylko osobistą historią rodzinną, ale także przekazała do muzealnego archiwum bezcenne pamiątki po ojcu: zapiski osobistych refleksji, dotyczących otaczającej go rzeczywistości, które zawarł w czterech brulionach (1956-1982) i zegarek, który młody Romuald otrzymał w prezencie od swego ojca za zdaną maturę. Przypadek sprawił, że zegarek przetrwał wojnę „i wiernie wskazywał czas do ostatnich dni życia Romualda Sztaby” – napisała Ewa Sztaba-Chmielarz w liście złożonym na ręce dyrektora muzeum na Majdanku Wiesława Wysoka.

Do zbiorów muzeum na Majdanku trafiły także świadectwa ukończenia nauki przez Sztabę, dyplom lekarza i tekst przyrzeczenia lekarskiego, złożonego przez doktora w 1937 r. Romuald Sztaba był absolwentem Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu Warszawskiego oraz Szkoły Podchorążych Sanitarnych Rezerwy. Walczył w kampanii wrześniowej, był członkiem konspiracji. Aresztowany za udział w ruchu oporu w Dąbrowie Górniczej w styczniu 1941 r. został osadzony w więzieniu w Mysłowicach. Stamtąd przewieziony do KL Auschwitz, gdzie chorował na tyfus plamisty.
W lutym 1942 r. deportowano go na Majdanek. Początkowo był magazynierem, a wiosną objął funkcję lekarza w rewirze pola I w bloku 2 – chirurgicznym. Pracował także w bloku dla chorych na tyfus i świerzb. Działał w obozowym ruchu oporu, współpracował z PCK. W kwietniu 1944 r. został przewieziony do KL Gross-Rosen, a stamtąd do KL Leitmeritz. Od 1955 r. mieszkał w Gdańsku. Był kierownikiem Kliniki Chirurgii Dziecięcej Akademii Medycznej. W 1971 r. otrzymał tytuł profesora. Był cenionym specjalistą chirurgii i urologii dziecięcej, wykładowcą w Akademii Medycznej w Gdańsku. Zmarł 24 lipca 2002 r.

Sylwetkę profesora, a także jego wkład w ratowanie więźniów Majdanka, przedstawiała prowadząca spotkanie Marta Grudzińska, pracownica Działu Naukowego PMM. Spotkanie było kolejnym z cyklu „Majdanek w pamięci rodzinnej”.

Anna Augustowska