• Na co mogą liczyć chorzy, którzy przejdą przez sito i trafią do programu?

– Chorzy, którzy przejdą pozytywną kwalifikację przez Zespół Koordynacyjny do spraw Leczenia Biologicznego w Łuszczycy Plackowatej mogą liczyć na nowoczesne, skuteczne i bezpieczne leczenie, które uwolni ich od objawów choroby, zapewni odpowiednią jakość życia, a przede wszystkim pozwoli powrócić do pracy i normalnego życia. W przypadku łuszczycy plackowatej mamy do dyspozycji cztery leki biologiczne: trzy inhibitory TNF adalimumab, infliksimab, entanercept i inhibitor p40 IL23/12 ustekinumab.

Leczenie biologiczne w ostatnich latach zrewolucjonizowało terapię przewlekłych zapalnych, mediowanych immunologicznie chorób w wielu dziedzinach medycyny m.in. reumatologii, gastroenterologii i oczywiście dermatologii. Dodatkowym atutem terapii jest wygodna forma podawania – podskórna iniekcja, co ważne cykle podawania są raz w tygodniu, dwa razy w miesiącu, raz w miesiącu albo raz na 3 miesiące. Poprawa stanu klinicznego w przeważającej większości jest szybka i spektakularna. Chory wraca do normalnej aktywności. Jakość życia zmienia się diametralnie. Należy podkreślić,
że łuszczyca stygmatyzuje, wyklucza ludzi ze zwykłego życia. Jeśli zmiany na skórze są zlokalizowane w widocznych miejscach np. na dłoniach, we włosach czy nawet na twarzy, mimo że całkowicie niezakaźne, to jednak u osób niezorientowanych wywołują co najmniej niechęć i poczucie zagrożenia. Pacjenci nie mogą korzystać z basenu, mają problem z pójściem do fryzjera itd. Często popadają bądź w depresję, która wymaga bezwzględnego leczenia lub w uzależnienia. Choroba stanowi dla nich ogromne obciążenie psychiczne, często utrudnia znalezienie pracy, przyjaciół, założenie rodziny. A współczesna medycyna dysponuje już doskonałymi, skutecznymi lekami.

 

• Jednak nie są dostępne powszechnie, no a sam program ma też ograniczenia czasowe?

– Dla chorych z ciężką łuszczycą plackowatą leczenie w zależności od zastosowanego leku trwa 24, 48 lub 96 tygodni, a w uzasadnionych przypadkach potwierdzonych decyzją Zespołu Koordynacyjnego do spraw Leczenia Biologicznego w Łuszczycy Plackowatej może być przedłużone. Przez taki okres chory dostaje lek, który odmienia mu życie. Po zakończeniu kuracji poprawa utrzymuje się różnie długo: kilkanaście tygodni lub kilka miesięcy i, niestety, po pewnym czasie choroba powraca.

 

• A co później? Tylko raz w życiu można skorzystać z programu?

– W przypadkach nawrotów i odpowiednio nasilonej choroby pacjent może mieć powtórnie włączaną terapię dedykowaną dla łuszczycy plackowatej. W przypadku pierwszorazowego leczenia łuszczycowego zapalenia stawów o przebiegu agresywnym okres stosowania terapii biologicznej nie może być dłuższy niż 18 miesięcy, przy czym, jeżeli w trakcie badania kontrolnego lekarz stwierdza nawrót aktywnej choroby to w zgodzie z kryteriami włączenia do programu może pacjenta dalej leczyć terapią biologiczną.

 

• Kto może zakwalifikować pacjenta z łuszczycą do programu lekowego? Tylko dermatolog?

– Chorych do programu lekowego kwalifikują lekarze specjaliści dermatolodzy i/lub reumatolodzy w przypadkach agresywnego łuszczycowego zapalenia stawów. Ponieważ procedura kwalifikacyjna wymaga wykonania wielu badań i konsultacji taki chory po skierowaniu przez dermatologa lub lekarza POZ trafia do poradni przyklinicznej i następnie jest kierowany na oddział. Po wykonaniu odpowiedniej diagnostyki jest kwalifikowany do programu lekowego i jeśli przejdzie akceptację Zespołu Koordynacyjnego do spraw Leczenia Biologicznego w Łuszczycy Plackowatej otrzymuje leczenie biologiczne w warunkach ambulatoryjnych

Nie ukrywam, że warunki kwalifikacji do programu są dość restrykcyjne i program terapeutyczny nie jest w pełni wykorzystany. Wcześniejsze prognozy przewidywały, że w całej Polsce zakwalifikuje się około 2 tysięcy chorych – tymczasem leczeniem objętych jest około połowa. Nasza klinika ma pod opieką ponad 20 osób dorosłych z łuszczycą plackowatą i podobnie z łuszczycowym zapaleniem stawów oraz dwoje dzieci. Dlatego liczymy na większe zainteresowanie i zachęcamy lekarzy dermatologów, pediatrów i rodzinnych, aby kierowali do nas takich pacjentów. Tym bardziej że jest już zarejestrowany, ale jeszcze nieobjęty refundacją NFZ – bardzo na nią liczymy – nowoczesny i bardzo skuteczny lek sekukinumab, który jeszcze skuteczniej działa na łuszczycę. Liczymy na pozytywną akceptację leku do programu lekowego.

 

• A co z chorymi, którzy też cierpią ale nie mają szans na objęcie programem?

– W takich przypadkach oferujemy różne formy terapii ogólnej i skojarzonej. Należy podkreślić, że łuszczyca ma ogromny wpływ na psychikę pacjenta. Choruje nie tylko ciało, ale także i dusza, co może prowadzić, jak wcześniej wspomniałam, do depresji i/lub uzależnień. Poza tym w ostatnich latach zmieniło się rozumienie łuszczycy, szczególnie ciężkiej łuszczycy plackowatej jako choroby łuszczycowej, w której obecny uogólniony stan zapalny predysponuje do wystąpienia zespołu metabolicznego (cukrzycy, otyłości nadciśnienia,  zaburzeń lipidowych ) i w dalszej kolejności do chorób sercowo-naczyniowych, w tym zawału i udaru, które dotykają szczególnie ludzi młodych i są przyczyną zwiększonej śmiertelności tych chorych. Na Lubelszczyźnie mamy ok. 80 nawet 100 tys. chorych z różnymi postaciami łuszczycy, w tej grupie są także dzieci. W Polsce to grupa ok. 800 tysięcy osób. Dlatego ważna jest nie tylko optymalizacja i personalizacja terapii u chorych na łuszczycę ale także podejmowanie szeroko zakrojonych działań profilaktycznych i edukacyjnych.