z Elżbietą Pachucką-Włas, z-cą dyrektora ds. medycznych WOMP CPL, konsultantem wojewódzkim w dziedzinie medycyny pracy, rozmawia Jerzy Jakubowicz

• W sierpniu 2019 r. została Pani powołana na stanowisko konsultanta wojewódzkiego w dziedzinie medycyny pracy.

– Jako lekarz medycyny pracy pracuję od 1992 r., czyli od uzyskania specjalizacji w tej dziedzinie. W trakcie pracy zawodowej pogłębiałam swoje umiejętności o dodatkowe uprawnienia, jak: do przeprowadzania badań lekarskich osób ubiegających się o kierowanie pojazdami i kierowców, uprawnienia do przeprowadzania badań lekarskich osób ubiegających się o wydanie pozwolenia na broń i posiadających broń. W 2011 r. ukończyłam studia podyplomowe – Zarządzanie zakładami opieki zdrowotnej i administracji zdrowiem publicznym. W 2012 r. zostałam z-cą dyrektora ds. medycznych WOMP CPL w Lublinie.

• Czy pracownicy i pracodawcy doceniają badania profilaktyczne?

– Mam wrażenie, że waga tych badań jest dzisiaj niedoceniana, zarówno przez pracodawców, jak i pracowników. Często traktowane są jak zło konieczne, a przecież dla pewnej grupy osób są to jedyne badania i jedyny kontakt z lekarzem. Często właśnie lekarze medycyny pracy podczas badań profilaktycznych, wyłapują stany patologiczne w zdrowiu pracowników, łącznie z chorobami nowotworowymi. Mówimy, że profilaktyka jest najtańsza i zawsze z korzyścią dla wszystkich. Kodeks pracy narzuca obowiązek przeprowadzenia takich badań, więc pracodawcy nie mają wyjścia. Jednak środki przeznaczone na ten cel nie są zadowalające.

• Szczególnym zainteresowaniem społecznym cieszą się badania kierowców.

– Jednym z zadań lekarza medycyny pracy jest orzekanie o przydatności do zawodu. Wykonujemy wiele badań w tym zakresie, wydając orzeczenia lekarskie dla wielu grup zawodowych, a wśród nich istotną pozycję zajmują kierowcy. Tematyka badań kierowców jest bardzo obszerna i trudno omówić ją w krótkim wywiadzie, przy czym należy wskazać zróżnicowanie prawne i orzecznicze, w zależności od tego, czy są to kierowcy zawodowi (wykonujący przewóz drogowy), czy też inni kierowcy lub osoby ubiegające się o wydanie prawa jazdy.

• Jakie schorzenia powinny podlegać szczególnemu nadzorowi?

– Należą do nich m. in. schorzenia neurologiczne (w tym: padaczka), metaboliczne (cukrzyca), kardiologiczne i szereg innych, które powodują konieczność kontrolnych badań lekarskich, właściwych dla każdego przypadku. Schorzenia te wymagają opieki lekarzy określonych specjalności i w wyniku badania mogą powodować ograniczenie w kierowaniu pojazdami, a nawet mogą być wskazaniem do cofnięcia uprawnień do kierowania pojazdami. Stąd tak ważna rola lekarza orzecznika, który musi kompleksowo ocenić stan zdrowia badanego.

• Lekarz uprawniony do badań kierowców to…

– Lekarz ten musi spełniać szereg wymagań, w tym posiadać określoną specjalizację, tj. w dziedzinie medycyny pracy, transportu bądź inną specjalizację i zaliczyć dodatkowe szkolenie. Lekarz uprawniony, zatrudniony w WOMP CPL, jako jednostce właściwej, orzeka również w przypadkach – skierowania przez starostę: na badania lekarskie kierowców, którzy kierowali swoim pojazdem po spożyciu alkoholu lub środka działającego podobnie, jak też ze względu na poważne zastrzeżenia, co do stanu zdrowia lub w sytuacji cofnięcia uprawnień do kierowania pojazdami ze względu na stan zdrowia. Osoby te są poddawane szczegółowym badaniom lekarskim, a także, w większości obligatoryjnie, badaniom psychologicznym.